Zanimljivost dana: Salon za koji je vreme stalo pre 30 godina

Na papiru, gradić Pajkvil u američkoj saveznoj državi Severna Karolina, gotovo i ne postoji. Sa populacijom od samo 693 stanovnika kroz njega su verovatno prošli samo lokalni stanovnici ili oni koji su slučajno zalutali. Ali Pajkvil je poznat po jednoj bitnoj činjenici za sve one koji vole automobile. Naime, u njemu se nalazi poslednji aktivni salon American Motors Corporationa (AMC) za koga je vreme stalo pre više od 30 godina.

AMC nije preterano poznat proizvođač i kroz celu svoju karijeru je uglavnom igrao sporednu ulogu pored General Motorsa, Forda i Chryslera. Proizvođač je nastao 1954. godine kada su se dva manja proizvođača Nash i Hudson spojili, a cilj je bio privući pažnju posebnim proizvodima, kao što su Pacer i Gremlin, koje publika nije mogla da ne primeti.

Danas 84-godišnji Robert Kolier je osnovao Collier Motors salon 1953. godine i u početku je prodavao Chevrolete. Njegov otac, deda i ujak su takođe imali sopstvene salone i koncentrisali su se na manje samostalne proizvođače (Studebaker, Willys-Overland i Whippet), što je nateralo Roberta da krene istim putem. Samo godinu dana nakon osnivanja Collier Motors je potpisao ugovor sa novonastalim AMC-om i partnerstvo će trajati do današnjeg dana. Kao jedini salon u tako malom gradiću, Collier Motors je imao zadovoljavajuću prodaju i pravio većinu profita na servisu i popravkama.

Tokom 1979. godine Renault je postao partner AMC-a, a godinu dana kasnije i većinski vlasnik. U naredne četiri godine Francuzi su ugasili gotovo sve AMC proizvode, a počeli su prodavati svoje modele kao što su 9 (AMC-Renault Alliance) i 11 (AMC-Renault Encore). Kolier tvrdi kako mu se ovakvi automobili nisu nikako dopali i da je odlučio da nastavi da prodaje samo tradicionalne (polovne) AMC proizvode i delove. Neke druge priče kažu da je francuski proizvođač vozila zahtevao da saloni ulože velike sume novca u renoviranje, što male kompanije kao što je Collier Motors jednostavno nisu mogle da priušte. AMC je zvanično ugašen 1987. godine kada je Chrysler kupio kompaniju u želji da dobije veoma vredni Jeep brend.

Od tada Kolier je ogradio salon velikom ogradom i počeo da gomila automobile. Po njegovoj proceni na zemljištu se trenutno nalazi između 100 i 250 automobila, a kao što se može videti na slikama – većina njih su u veoma lošem stanju. Kolier do današnjeg dana često svraća do salona, mada dosta ređe nego pre, i bavi se prodajom delova, ali su glavna zgrada i većina automobila kompletno zapostavljeni. Sa druge strane, Collier Motors i dalje postoji na papiru i vodi se kao zvanični salon.

Dok je većina AMC automobila kroz istoriju bili jeftiniji proizvodi za šire narodne mase, kompanija je imala i nekoliko specijalnih modela koji danas vrede pravo malo bogatstvo. Sve do nedavno Collier Motors je imao tri Nash Healeya, veoma retkog sportiste koji se proizvodio samo od 1951. do 1954. godine i u tom periodu je proizvedeno 507 primeraka. U svoje vreme Healey je koštao oko 6.500 dolara, što ga je učinilo jednim od najskupljih sportskih automobila na svetu. Jedan od Healeya, koji je dugo vremena stajao napolju i gotovo „propao“, je prodat u TV emisiji „American Pickers“ za 21.000 dolara.

U kolekciji se nalazi još nekoliko veoma zanimljivih modela. Pored standardnih Gremlin, Pacer, Matador i Eagler, tu je i AMX iz 1970. godine čiji je vlasnik nekada bio senator Beri Goldvater i nekoliko veoma specijalnih Javelina, kao što su veoma retki policijski modeli i Mark Donohue Special Editions kao proslava titule u Trans Am šampionatu. Veoma redak je i Rambler Rebel kabrio iz 1967. godine koji je prodat u samo 1.686 jedinica.

Dok neki hvale Koliera kao ponosnog vlasnika koji nije „prodao dušu za šaku dolara“, drugi ga ipak kritikuju. Većina automobila u kolekciji je bila u relativno dobrom stanju kada su završili na parkingu, ali godine na otvorenom uz vreme loše vremenske uslove su rezultirali da većina takvih automobila propadne. Kolier odbija da ih proda uz standardnu priču da će ih jednog dana restaurirati … čak i u današnja vremena kada se bori sa Parkinsonom i više nije u stanju da svakodnevno poseti salon.

Zoran Tomasović

(16013)