AR pijaca klasika: Kako se nekada merio luksuz u Americi

Tema luksuza u automobilskoj industriji je ona o kojoj bi se moglo mnogo pisati, a ona u velikoj meri zavisi od tržišta do tržišta. Primera radi, u Nemačkoj se jako ceni završna izrada i tehnologija koja je ispred svog vremena, dok je Japancima najbitnije da ima dovoljno prostora za noge na zadnjim sedištima (da budu dobri domaćini) i da nema kožna sedišta jer ona prave mnogo zvukova tokom pokreta putnika.

Za Amerikance pak, može se reći da je njima bitno da su četvorotočkaši veliki, prostrani, moćni i napucani opremom iako su kvaliteti materijala i završne izrade često ispod proseka čak i za „radničke brendove“, a da ne govorimo o onim premijum, kao što su Cadillac i Lincoln.

Ali je postojao i jedan period američke automobilske industrije kada se luksuzom smatralo ono kada se vozilo obloži drvetom. Ovaj trend je započeo nedugo nakon Prvog svetskog rata među surferima u saveznoj državi Kaliforniji, a zatim se vremenom proširio i na ostatak Amerike.

Ford, Mercury, Buick i Chrysler su ga do pedesetih godina nudili kao fabričku opciju, iako zapravo nisu bili ti koji su ga ugrađivali. Za to su se postarale samostalne dizajnerske kuće, a kao što možemo da pretpostavimo, proces je tekao veoma sporo i zahtevao dosta ljudskih sati pošto je morao biti ručno kompletiran. Tek po nekoliko hiljada jedinica bi napustilo fabriku svake godine od strane svakog brenda, a sada je ispred nas model Chrysler Town & Country iz 1948. godine.

Reč je o jednom od najpoznatijih imena u istoriji Chryslera i proizvodio se od 1941. do 1988. godine i ponovo od 1990. do 2016. godine (doduše tada je bio dostupan samo kao minivan i nije povezan sa originalom). Model iz naše priče je onaj koji je silazio sa pokretne trake do 1946. do 1950. godine i nije preterano popularan među kolekcionarima, ali je bio veliki hit kod kupaca.

Chrysler se odlučio za pomalo dosadan stil iz razloga što se prodavao, i moraćemo da čekamo sve do sredine pedesetih godina da stigne onaj atraktivniji sa moćnijim motorima. Nismo sigurni koja samostalna kuća je ugradila drvo, ali kao što možete da vidite na priloženim fotografijama, ona se nalazi na vratima i prtljažniku kao i iznad zadnjih krila.

Ne spominje se da je ikada prošlo kroz proces restauracije. Ovaj Town & Country je do sada prešao tek nešto manje od 50 hiljada kilometara pa ćemo pretpostaviti da je u besprekornom stanju, ali isto tako znamo da je drvo teško za održavanje, posebno kada je izloženo nemilosrdnim vremenskim uslovima. Navodi se da je automobil proveo većinu života u američkoj saveznoj državi Kentaki, koji je poznat po tome da ima relativno tople zime, dok je vozilo trenutno u Mizuriju.

Ono što je izdvajalo Town & Country od većine konkurenata jeste podatak da je bio jedan od prvih američkih četvorotočkaša sa disk kočnicama, mada su one koštale dodatnih čak 400 dolara (oko 4.505 „zelembaća“ u današnjoj vrednosti novca), što je bilo relativno mnogo za vozilo čija je cena iznosila 2.609 najmanjih zelenih novčanica (današnjih 36.254 dolara).

Spomenućemo da je motor redni sa šest cilindara koji je razvijao 114 konjskih snaga iz radne zapremine 250 kubnih inča (4,1 litra) dok je menjač trostepeni automatski. To mu je omogućavalo ubrzanje iz mirovanja do 100 km/h za 22,2 sekunde i maksimalnu brzinu od 135 km/h.

Takvi drveni detalji će polako da izumru do ranih šezdesetih godina, ali će se vratiti u velikom stilu dvadesetak godina kasnije, mada će ona biti samo zalepljena imitacija drveta umesto pravih materijala.

Do kraja aukcije je ostalo još tri, četiri dana, a u trenutku pisanja, najviša od svega tri prispele ponude iznosi dvadeset hiljada američkih dolara.

Zoran Tomasović

(186)