Zanimljivost dana: Revolucionarni Wartburgov prototip model

U dugoj istoriji kompanije, malo ko je smatrao Wartburg inovantnim entitetom. Kao jedan od samo dva velika proizvođača iz Istočne Nemačke (preostali je bio Trabant), Wartburg je bio „luksuznija“ opcija, ali i dalje sa zastarelim dvotaktnim motorom koji su činila tri cilindra i koji je originalno razvio DKW.

Javnosti su uglavnom poznata dva modela kompanije koja su se proizvodila u periodu od 1956. do 1991. godine. Prvi od njih je bio tradicionalni model 311/312 iz pedesetih godina, kao i njegov naslednik 353 koji se proizvodio sve do gašenja kompanije, odnosno od preuzimanja fabrike od strane Opela. Oba automobila su pružala spomenuti dvotaktni agregat sa pogonom na prednje točkove.
U jednom od ranijih izdanja „Zanimljivosti dana“ smo pričali o potencijalnim naslednicima modela 353.

U ovom izdanju ćemo se pozabaviti još jednim prototip modelom nemačkog proizvođača vozila. Njegova kodna oznaka je bila P100, a da se pojavio u serijskoj proizvodnji verovatno bi se zvao Wartburg 314. On verovatno nije trebalo da bude naslednik modela 353, pošto je razvijan istovremeno, a moguć je i da je Wartburg želeo više od jednog prototip modela i da je na kraju 353 pobedio u izboru samo zato je bio jeftiniji za proizvodnju.

U svakom slučaju, rad na P100 je započeo početkom šezdesetih godina prošlog veka, a krajni rezultat je bio toliko revolucionaran da bi mu pozavideli, pa čak i mnogi proizvođači iz zapadnog sveta. Možda najzanimljiviji deo nesuđenog noviteta je bio bokser agregat postavljen ispod zadnjih sedišta, zahvaljujući čemu je P100 zapravo imao dva prtljažnika i to po jedan nared i nazad.

Sličan slučaj je viđen i na Volkswagenu Type 3, čime je minimalni prostor iskorišćen do maksimuma. Zanimljivo je da će Porsche kasnije razviti za Volkswagen čuveni EA266 prototip kao jednog od potencijalnih naslednika „Bube“, a danas se takav model smatra prethodnikom legendarnog Golfa.

Nepoznato je kako bi takav sistem funkcionisao i da li bi putnici na zadnjoj klupi osećali toplotu i vibracije od motora, ali u slučaju spomenutog Type 3 iz Volkswagena, zamerki nije bilo. Potrebno je napomenuti da je motor u Type 3 zapravo više bio u prtljažniku, ali postavljen toliko nisko da bi iznad njega bio dodatni prostor.

Sa druge strane ilustracije pokazuju da je motor u P100 postavljen još niže i praktično ispod sedišta pa je teško suditi kakva bi iskustva bila. Kao većina mašinske industrije iz Istočne Evrope, Wartburg se nije previše hvalio u medijima tako da su iskustva inženjera pa i test vozača danas nepostojeća.

Pored standardne limuzine, proizvođač je razvio i kupe pod oznakom 313-2. On je trebao da zadrži centralno postavljen agregat, ali u značajno privlačnijem stilu. Nagađa se da je proizvedeno svega četiri primerka za testiranje i da su do današnjeg dana preživela dva komada.

Na kraju, centralno postavljen motor, pored toga što pruža bolje iskorišćen prostor i raspored mase, takođe ima i dosta mana. Već smo spomenuli buku i vibracije za putnike, a na to se mora dodati i podatak da je pristup jako limitiran pa bi održavanje bilo veliki izazov.

Niko ne može kriviti Wartburg što je odobrio 353 za serijsku proizvodnju, ali na kraju dana je potrebno pokazati i onu drugu priču proizvođača iz Istočne Evrope.

I pored malog budžeta i raznih ograničenja povezanih sa političkom ideologijom, oni su često znali da iznenade svojom pojavom, a Wartburg P100 i 313-2 su najbolji primer.

Zoran Tomasović

(4012)