Zanimljivost dana: „Da li je Fiatu ikada išta bilo sveto?“

Pre oko pet godina na jednu od stranica sajta Facebook je procurila slika koja pokazuje prototip model Zastava Floride u limuzinskom izdanju kako propada negde izvan fabrike u Kragujevcu. Ova verzija je debitovala na Salonu automobila u Beogradu 2002. godine, kao osveženje heč verzije popularnog modela, ali kao što je poznato nikada nije ugledala svetlost dana, odnosno nije završila u serijskoj proizvodnji.

Pošto je Fiat, laički rečeno, kupio većinski deo Zastave šest godina kasnije, mnogi su videli Italijane kao glavnog krivca za to što bitni delovi naše istorije propadaju. Iako postoji i ona druga strana priče, koja kaže da je Florida zapravo napuštena u delu fabrike koju nije preuzeo Fiat, u ovom izdanju Zanimljivosti dana ćemo videti da takva dela, najvećeg italijanskog proizvođača, nisu novina. Štaviše, možda najveći ceh je platila marka Alfa Romeo, kada je Fiat preuzeo kontrolu nad njom, krajem osamdesetih godina prošlog veka.

Alfa Romeo je jedan od najpoznatijih svetskih brendova, ali je kompanija bila jednom nogom u grobu, tokom praktično cele svoje istorije. U periodu posle Drugog svetskog rata, kompaniju je preuzela italijanska vlada, a onda 1986. godine novi vlasnik je postao Fiat nakon propalih pregovora sa Fordom.

To je označilo da Fiatu više nije bila potrebna Alfina Portelo fabrika u okolini Milana i proizvodnja je prebačena u grad Lombardi. Spomenuta Portelo fabrika je bila prva Alfina u istoriji i otvorena je još 1908. godine.

Iako je proizvodnja određenih modela prebačena u modernije fabrike tokom šezdesetih godina prošlog veka, proizvođač je i dalje koristio za razvoj manjih serija automobila, kao što je bio na primer slučaj sa Renault Dauphine s oznakom Alfe. Nakon 1965. godine, Portelo je uglavnom služio inženjerima za razvoj novih proizvoda i delova.

Tada dolazimo do preuzimanja kompanije od strane Fiata 1986. godine, a kao što se može primetiti po priloženim slikama oni su je napustili u žurbi. Portelo je predat gradu Milanu, koji je vremenom odlučio da je sruši i na istoj lokaciji izgradi moderne zgrade.

Ali kada je proces započeo 2004. godine, radnici su zatekli stare mašine, nezavršene prototip modele i mnogo dokumentacije. Postalo je jasno da je, kao jako bitan deo Alfine istorije, velika šteta to što automobili nisu predati nekoj instituciji ili muzeju za očuvanje klasičnih modela, pa pretpostavljamo da se Fiat držao one izreke da kapitalizam ne zna za emocije.

Zoran Tomasović

(13636)