Novi skandal u najavi: Kako je moguće da neki delovi budu tako skupi?

Proizvođači automobila, među kojima se ističu Renault, Jaguar Land Rover i Peugeot, su tokom prethodne decenije uvećali svoje prihode za više od milijardu američkih dolara, korišćenjem sofisticiranog softvera koji omogućava analizu prodajnih cena rezervnih delova, a na osnovu koje su proizvođači određivali cene izvesnih delova, koje bi mogli, bez rizika, da uvećaju do astronomskih i ekonomski neopravdanih iznosa.

Kompanija koja distribuira predmetni softver se naziva Accenture, dok je softver razvio Loren Butbul.

Softver funkcioniše, kako je Accenture prezentovao potencijalnim klijentima, tako što identifikuje koje bi rezervne delove iz programa proizvođača, kupci bili voljni da plate više od onoga što bi bila normalna prodajna cena, koja uključuje proizvođačku cenu uvećani za uobičajenu zaradu. Pored toga, softver daje preporuke do kog nivoa bi cene trebalo da se podignu, a da kupci nemaju utisak da se radi o nepoštenoj trgovini. Takođe, on sugeriše koje cene delova ne bi smele biti menjane.

Na primer, cene hladnjaka i delova karoserije, ne bi trebalo dirati, kako sugeriše softver, jer su to komponente čije kretanje cena prati francuska grupa osiguravajućih društava vezanih za automobilsku industriju (SRA).

Slučaj je izbio na površinu tako što su novinari francuskog Mediaparta došli u posed sudskih spisa, i podelili ih sa novinarima Reutersa i Evropske istraživačke mreže EIC, koji pokazuju da je tvorac softverskog rešenja, Loren Butbul, tužio sudu kompaniju koja distribuira softver, zbog nanošenja štete njegovom ugledu. Tužilac zahteva odštetu u iznosu od 33 miliona evra i tvrdi da je tuženi prekršio evropska pravila o konkurenciji.

Novinari Reutersa su imali uvid u dokumenta o prezentacijama koje je Accenture priređivao potencijalnim kupcima, koje pokrivaju period od 2009. do 2015. godine.

Jaguar Land Rover je priznao da i dalje koristi softver kojem je komercijalni naziv Partneo, ali Reuters nije uspeo da ustanovi da li ga koristi uopšte još neki proizvođač automobila, i sada.

Accenture je demantovao da je korišćenjem softvera dolazilo do formiranja nepoštenih cena za delove, niti da su vozači, odnosno kupci automobila, oštećeni na bilo koji način, već da je cilj softvera unapređenje efikasnosti poslovanja klijenata.

“Rešenja ovog tipa omogućavaju klijentima da imaju uvid u svoje proizvode, kao i da upravljaju njima, a uobičajeni su u mnogim granama industrije. Olakšavaju kompanijama analize rezervnih delova i njihovu dostupnost,” navodi se u izjavi tuženog.

Butbul (tužilac i tvorac softvera), navodi da je Accenture postupao mimo evropske regulative za zaštitu konkurencije, tako što je koristio interne informacije iz kompanije Renault, koje su mu pomogle da uspostavi cenovnu politiku za PSA grupu, kao i ostale proizvođače. Iz tužbenog zahteva se nisu mogli izvući detaljniji podaci.

Advokat koji zastupa Butbula je izjavio da njegov štićenik, za vreme trajanja procesa, ne može da daje bilo kakve komentare, dok je tuženi Accenture izjavio da odbacuje navode iz tužbe.

Renault, Jaguar Land Rover i Peugeot su obavestili javnost da je njihova strategija formiranja cena rezervnih delova bila legalna, kao i da nisu iskorišćavali vlasnike automobila. Naveli su da su bili usredsređeni na efikasnost i omogućavanje vlasnicima vozila, stalne dostupnosti rezervnih delova.

Francusko regulatorno telo zaduženo za nadzor tržišta je izjavilo da je izvršilo pregled softvera i da nije pronašlo ništa što bi ih navelo da otvore istragu o eventualnim netržišnim postupcima. Detaljnija obrazloženja nisu pružena od strane ovog organa.

Iz Renaulta su stigle informacije da oni nisu bili obavešteni da se bilo ko, na nedozvoljen način služio njihovim poverljivim podacima.

Partneo nuđen i BMW grupi, Volvou, Hondi

Tokom 2013. godine, Accenture je održao prezentaciju za rukovodstvo BMW grupe, uz tvrdnju da bi primena ovog softvera, minhenskom gigantu omogućila povećanje cena rezervnih delova, u proseku za 15%.

Reuters je imao uvid u prezentacije koje je Accenture priredio nadležnima kod šest klijenata, među kojima su PSA, Honda i Volvo, i u kojima se navodi da bi mnogi rezervni delovi sa liste, glatko mogli da imaju dva puta više cene od aktuelnih.

Accenture je naveo u prezentaciji za Volvo, da je identifikovao mogućnost povećanja profita kompanije za 415 miliona dolara godišnje, kroz (ne)osetno povećanje cena pojedinih rezervnih delova.

BMW i Volvo nisu nikada koristili sporni Partneo softver, dok se rukovodstvo Honde nije oglasilo na upit novinara u vezi sa ovim pitanjem.

Biznis sa rezervnim delovima je devet puta profitabilniji od onog sa putničkim automobilima

Tržište novih automobila je veoma transparentno i kompetitivno. Međutim, tržište rezervnih delova to nije. Deo razloga za takvo stanje je mogućnost zaštite određenih komponenti kroz patentna rešenja ili robne marke.

Proizvođači automobila ostvaruju godišnje profitne stope koje su, uglavnom niže od 10%, kada se posmatra sama proizvodnja vozila. Međutim, u biznisu sa rezervnim delovima, stopa profita je do 90%.

Proizvođači automobila su dugo vremena unazad optuživani od strane osiguravajućih kuća i asocijacija vozača i kupaca putničkih vozila, širom sveta, kako zaračunavaju astronomske cene za rezervne delove.

(2867)