Nedavno je, za potrebe učešća u diskusiji na panelu organizovanom povodom godišnje Skupštine Automobilskog klastera, prezentovana i kratka analiza proizvodnog sektora angažovanog u automobilskoj industriji, a koju je pripremila Razvojna agencija Srbije.
Analizom je obuhvaćeno 110 proizvodnih kompanija sa sedištem na teritoriji republike, a podaci iz finansijskih izveštaja su izvučeni iz javno dostupnih informacija, predstavljenih javnosti na sajtu Agencije za privredne registre. U razmatranje su uzete kompanije čiji su vlasnici domaća ili inostrana lica, a angažovane su, uglavnom u: metalskom, elektronskom, tekstilnom i sektoru plastike i gume.
Najveće kompanije po kriterijumu prihoda za 2016. godinu su:
| Naziv kompanije | Prihodi (€) | Zaposleni |
| FCA Srbija | 1,077,696,033 | 2833 |
| Tigar Tires | 361,011,471 | 3221 |
| Yura Corporation | 159,181,961 | 5671 |
| Robert Bosch | 154,028,364 | 961 |
| Leoni Wiring Systems Southeast | 130,541,501 | 4731 |
| Adient Seating | 67,437,647 | 150 |
| Cooper Tire & Rubber Company Serbia | 61,877,254 | 744 |
| Magna Seating | 57,504,406 | 1015 |
| Johnson Electric | 50,877,912 | 798 |
| Norma Jugoistocna Evropa | 50,457,581 | 609 |
| Contitech Fluid Serbia | 48,870,263 | 745 |
| PMC Automotive | 43,363,336 | 195 |
| Le Belier Kikinda | 41,868,872 | 634 |
| Streit Nova | 40,485,448 | 381 |
| Livnica Kikinda AI | 33,393,651 | 680 |
| DAD Dräxlmaier Automotive | 33,244,582 | 3152 |
| Delphi Packard | 29,151,126 | 617 |
| Adient Interiors | 28,300,398 | 146 |
| Cooper Standard | 27,606,691 | 445 |
| Shinwon | 27,357,890 | 588 |
| Magneti Marelli | 25,722,640 | 131 |
| Knott Autoflex Yug | 24,440,281 | 261 |
| Trayal Korporacija | 23,205,780 | 1122 |
| Mecaplast Serbia | 22,884,700 | 151 |
| IGB Automotive | 18,139,989 | 1730 |
| LOHR Backa Topola | 17,781,530 | 271 |
| Autostop Interiors | 16,168,271 | 334 |
| Grammer System | 15,683,318 | 1329 |
| Grah Automotive | 15,542,403 | 358 |
| Sigit | 15,015,682 | 197 |
Lokacija automobilskih kompanija prati logističke uslove, odnosno jasna je industrijska grupacija duž međunarodnog putnog pravca E75, pri čemu se jasno izdvaja Kragujevac, kao centar srpske automobilske industrije.
Ako se pogleda proizvodni program kompanija iz ovog sektora, koje posluju u Srbiji, očito se nameće zaključak, da najizazovniji delovi industrije, koji se odnose na proizvodnju: motora, transmisija, kočionih sestema, sistema upravljanja, oslanjanja i elektronike, nisu zastupljeni u našoj privredi. S druge strane, proizvodi iz grupa kablovskih instalacija, gumenih creva, presvlaki sedišta i odlivaka su dominantni kod kompanija osnovanih na teritoriji Srbije, čiji su osnivanči nerezidenti. Pored ovih, naše kompanije karakteriše proizvodnja iz oblasti: dodataka vozilima, nadgradnje, rezervnih delova, popravki motora i plastike, gume i alata.
Od ukupnog broja analiziranih preduzeće, čak 68% su mala i srednja po veličini (MSP), ali samo 7,87% ostvarenih prihoda se odnosi na njih. U sektoru MSP je zaposleno samo 13% od ukupno angažovane radne snage.
Kao pozitivni trendovi izdvajaju se: definitivni rast sektora; dolazak svetskih brendova u automobilskoj industriji; prvi koraci u integraciji domaćih dobavljača; određena saradnja lokalnih kompanija sa naučno-istraživačkim institucijama.
Negativne trendove karakteriše: nestanak značajnog broja kompanija; nizak nivo dodate vrednosti proizvoda; slabo prisustvo MSP sektora; praktično nepostojanje proizvodnje vezane za ključne delove i sisteme vozila; slabo prisustvo u segmentu elektronike vozila; neizvesna situacija u pogledu obnove ugovora sa FCA.
Analizirajući ovakva kretanja, jasno se nameću i poželjne aktivnosti koje treba stimulisati ekonomskom politikom. To bi bile: investicije u proizvodnju veće dodate vrednosti, nivoa znanja i kompleksnosti proizvoda; povećanje broja malih i srednjih preduzeća; veća lokalizacija proizvodnje; povećanje razvojnih mogućnosti domaćih preduzeća; dalja i bolja saradnja sa obrazovnim institucijama i unapređenje obrazovnih institucija; bolji uslovi finansiranja, i ono možda i najvažnije, osigurati nastavak proizvodnje u FCA.
U tom smislu, razvijen je čitav niz podsticajnih mera.
(3279)
